Dziecko w rodzinie zastępczej.
Przyjęcie dziecka do rodziny zastępczej jest sytuacją trudną, tak dla rodziców zastępczych, jak i dla dziecka. Dziecko wchodzi w zupełnie nowe środowisko, w którym nie zawsze potrafi się odnaleźć, w sytuacjach trudnych często reaguje nieodpowiednio do sytuacji. Dzieci potrzebują stabilnego środowiska wychowawczego, a zwłaszcza zapewnienia poczucia bezpieczeństwa, troskliwej opieki ze strony dorosłych, akceptacji i miłości. Nie wszystkie dzieci jednak mają zapewniony prawdziwy, ciepły dom i właściwą opiekę ze strony swoich rodziców biologicznych. Dla takich dzieci szansą na szczęśliwe dzieciństwo jest rodzina zastępcza, która zapewnia dorastanie w bezpiecznych warunkach, możliwość rozwoju i wsparcie.
Przyczyną umieszczania dzieci w rodzinach zastępczych są zazwyczaj poważne zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze występujące w rodzinie biologicznej. Mimo, iż umieszczenie dziecka poza jego naturalnym środowiskiem rodzinnym ma negatywny wpływ na jego rozwój, nadal ten środek jest stosowany, gdyż nadrzędnym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dziecku. Rodzina zastępcza jest środowiskiem najbardziej zbliżonym do środowiska, jakim jest rodzina biologiczna. Bardzo często dzieci umieszczane w rodzinach zastępczych pozostają w nich do momentu usamodzielnienia. Dzieci, przebywające w rodzinach zastępczych w większości mają negatywne doświadczenia w stosunku do swojej rodziny biologicznej, co ma nierzadko ogromny wpływ na ich rozwój. Konsekwencją tych doświadczeń mogą być problemy osobowościowe, problemy w szkole. Skutki niewydolności opiekuńczo-wychowawczej rodziców biologicznych ponoszą zawsze dzieci, w efekcie czego doświadczają kolejnych trudnych sytuacji związanych ze zmianą środowiska, w jakim żyją (kontaktów z koleżankami, kolegami).
Rodzina zastępcza to dla wielu dzieci szansa na normalne funkcjonowanie. Praca rodziców zastępczych jest nie określona w normach czasowych. Rodzice zastępczy zajmują się przyjętymi dziećmi przez całą dobę i nie jest określone, jak długo dzieci pozostaną pod ich opieką. Dzieci pozostające pod pieczą rodziny zastępczej posiadają nierzadko dramatyczny bagaż doświadczeń, a także przejawiają różny poziom rozwoju intelektualnego i społecznego.
Bycie rodzicem zastępczym wymaga jednak nie tylko empatii i cierpliwości, ale też odporności. Dzieci różnie się zachowują, boją się, płaczą, krzyczą, są obarczone chorobami, czasem nieuleczalnymi, traumami, ale każdego dnia dają też radość. To od nas dorosłych zależy, jak dziecko odnajdzie się w nowym środowisku. Nie chodzi o to, żeby zmieniać zasady swojego domu, ale o to, żeby dziecku pomóc się w nich odnaleźć. Bycie rodzicem zastępczym to wielka satysfakcja i możliwość obserwowania zmian w dzieciach, kiedy się wyciszają i po trudnych, traumatycznych doświadczeniach, odnajdują poczucie bezpieczeństwa. Zadaniem rodziny zastępczej jest pomoc dziecku w uporaniu się z trudnymi emocjami, osiągnięciu równowagi psychicznej, zapewnienie bezpieczeństwa i towarzyszenie mu przez cały czas do ewentualnego powrotu do rodziny biologicznej.
Rodziny zastępcze, które podejmują współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie mogą liczyć na pomoc w pokonywaniu trudności opiekuńczo – wychowawczych,
a także pomoc finansową. Mogą korzystać z różnych form poradnictwa, tj. psychologicznego, prawnego, grupy wsparcia oraz różnego rodzaju szkoleń podnoszących kompetencje wychowawcze. Mogą liczyć także na wsparcie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, który otacza rodzinę pomocą i wsparciem.
Rodzicielstwo zastępcze ma wiele zalet m. in.: jest szansą dla rodziny biologicznej na odzyskanie dziecka, gdyż umożliwia prawidłowe kontakty rodziców biologicznych z dziećmi. Dziecko ma szansę poznać prawidłowe i pozytywne wzorce i relacje w rodzinie. Doświadczenia te będą procentować, gdy dziecko wróci do rodziny biologicznej lub w późniejszym życiu dorosłym.