Niemal codziennie w mediach pojawiają się informacje o drastycznych przypadkach przemocy w rodzinie. Sprawcy tych czynów najczęściej charakteryzowani są krótko: zwyrodnialcy, bestie, psychopaci, bo tylko takie osoby mogą wyrządzić tyle zła swojej własnej rodzinie. Podanie jednoznacznej charakterystyki sprawcy przemocy jest jednak niemożliwe.
Większość sprawców przemocy nie przyznaje, że ma jakiekolwiek problemy. Osoby te zaprzeczają, minimalizują lub usprawiedliwiają i przerzucają winę, by wyprzeć się swoich zachowań.
Sprawcami przemocy najczęściej są osoby o:
- poczuciu niższej wartości i bycia do niczego, niepewne, - poczuciu izolacji i braku wsparcia społecznego, samotne, - braku umiejętności społecznych i asertywności, - z zaburzeniami psychicznymi – lęki, depresja, stany maniakalno-depresyjne, - nadużywające alkoholu/narkotyków, redukują one zahamowania i wyzwalają agresję, - zaborcze, zazdrosne, z lękiem przed porzuceniem, - zrzucające winę na innych, podsycające spory, okazujące agresję i przemoc w odpowiedzi na prowokację, - braku empatii wobec ofiary, niedojrzałe emocjonalnie, -nieprawidłowej osobowości, najczęściej antyspołecznej: nadmiernie skoncentrowani na sobie, co ułatwia przedmiotowe i okrutne traktowanie drugiego człowieka, -przenoszące złość w przypadku niezadowolenia z pracy, stresu zawodowego lub niekorzystnych wydarzeń życiowych, -doznające przemocy w dzieciństwie, -z uszkodzeniami mózgu, po urazach głowy lub cierpiące na padaczkę.
Można wyróżnić 3 grupy sprawców przemocy:
1. Sprawcy maltretujący wyłącznie w obrębie rodziny: są zależni od rodziny, impulsywni, posiadają słabe umiejętności komunikowania się, często doświadczali przemocy we własnej rodzinie pochodzenia, widzieli takie zachowania u własnego ojca i uważają je za normalne. Przemoc jest tu ograniczona tylko do żony i dzieci. Sprawca uważa, że są to istoty niższego gatunku lub stanowiące jego własność.
2. Sprawcy dysforyczni, lękowi: odtrąceni przez rodziców, maltretowani jako dzieci, dopuszczali się różnych wykroczeń, posiadają słabe umiejętności komunikowania się i współżycia społecznego, przemoc jest dla nich jedynym rozwiązaniem problemów, odczuwają silny lęk przed porzuceniem, brak u nich wyrzutów sumienia.
3. Sprawcy gwałtowni, antyspołeczni: posiadają wszystkie cechy dwóch powyższych typów sprawców ale znacznie bardziej nasilone. Są to ludzie skrajnie agresywni, impulsywni, uważają przemoc jako stosowną reakcję na każdą prowokację.
Nie istnieje specyficzny typ sprawcy. Można odnaleźć sprawców we wszystkich warstwach społecznych i wśród osób o różnym poziomie wykształcenia. Najczęściej byli oni ofiarami przemocy domowej w dzieciństwie. Nie są oni agresywni poza domem. Publiczne zachowanie sprawców przemocy jest całkowicie odmienne od tego jak zachowują się w domu, są grzeczni i uprzejmi. Takie samo zachowanie prezentują wobec przyszłej ofiary na samym początku znajomości.
Mężczyźni stosujący przemoc wobec kobiet to ludzie, którzy przeszli wybitnie seksistowski proces socjalizacji. Wybierają świadomie przemoc. Twierdzą, że do sprawowania władzy nad kobietami wolno im używać wszelkich środków.
Alkoholizm jest czynnikiem obciążającym, ale nie przyczyną przemocy domowej! Alkohol nie jest w stanie zmienić mężczyzny w sprawcę przemocy, ale może być używany jako wymówka i usprawiedliwienie.
Bicie nie jest chorobą, jest wyuczonym zachowaniem! Prawdziwa prewencja polega na wychowywaniu dzieci od najmłodszych lat w poszanowaniu równości drugiego człowieka i bez przemocy. Pamiętając, że przemoc rodzi przemoc, należy szukać takich metod wychowania, aby uchronić dziecko przed zejściem na złą drogę.
Jeżeli potrzebujesz pomoc, bo nie radzisz sobie ze swoją agresją wobec najbliższych, zgłoś się po specjalistyczną pomoc do Powiatowego Ośrodka Interwencji Kryzysowej!
Opracowanie w ramach projektu pn. „Razem przeciw przemocy” realizowanego przez PCPR w Ropczycach - Program Osłonowy „Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie” dofinansowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
