Wybrane formy pomocy – jaka forma pomocy i wsparcia będzie odpowiednia?
(poradnictwo psychologiczne, interwencja kryzysowa, psychoterapia)

 Z roku na rok rośnie liczba ludzi korzystających z pomocy psychologów i psychoterapeutów – często te dwa pojęcia używane są zamiennie, jednak różnią się one definicjami.
To prawda, że większość psychoterapeutów jest psychologami, ale nie jest to zasada. Psycholog to ktoś, kto ukończył studia psychologiczne, a żeby zostać psychoterapeutą, trzeba odbyć dodatkowo, certyfikowane, czteroletnie szkolenie w jednym z wybranych nurtów psychoterapii. Jednak, żeby do niego przystąpić, nie trzeba być psychologiem, można też mieć inne wykształcenie (np. pedagogiczne, medyczne).
Jak widać, wyżej opisane terminy mają nieco inne znaczenie. To nie pierwszy raz, gdy pojęcia z tej dziedziny potraktowane są jako synonimy. Podobny „los” spotyka często „poradnictwo psychologiczne”, „interwencję kryzysową” oraz „psychoterapię”. Wszystkie z tych terminów opisują formy pomocy, ale każda z tych form ma swoją specyfikę.

Poradnictwo psychologiczne definiowane jest jako „forma pomocy oferowana osobom zdrowym, doświadczających problemów życiowych, trudności przystosowawczych i kryzysów rozwojowych”[1] tzn., że warto wybrać poradnictwo, gdy np:
• jesteś w stresującej sytuacji np. wypalenie zawodowe;
• chcesz poprawić umiejętności społeczne, np. komunikacji;
• nie wiesz jak nawiązać poprawną relację ze swoim dzieckiem.

Poradnictwo jest udzielane przez psychologów, z reguły trwa do kilkunastu spotkań i od pozostałych form pomocy wyróżnia się tym, że skupia się na rozwoju mocnych stron, a nie na deficytach osobowościowych.

Interwencja kryzysowa „stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu”[3]. Kryzys spowodować może np.:
• wypadek,
• śmierć bliskiej osoby,
• zdarzenie traumatyczne,
• przemoc w rodzinie itp.

W interwencji kryzysowej może brać udział prawnik, pracownik socjalny, ale przede wszystkim psycholog. Wszyscy oni podejmują (w zależności od potrzeb) działania pomocne osobie w kryzysie, aby odzyskała ona jak najszybciej umiejętności samodzielnego radzenia sobie – tzn. odzyskała swoje zasoby.
Interwencja kryzysowa nie ma na celu rozwiązywania problemów zakorzenionych w przeszłości, tylko przywrócenie równowagi psychicznej i zapobiegnięcie przejścia jednostki w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej pod wpływem zewnętrznych sytuacji.

Psychoterapia to metoda leczenia zaburzeń psychicznych (np.: zaburzeń osobowości, lękowych, depresyjnych), jest też przydatna w leczeniu uzależnień.
Jest prowadzona przez psychoterapeutów i - w zależności od nurtu - skupia się na innych przyczynach powstania „patomechanizmu”[2].
W teorii psychoanalitycznej są to traumy emocjonalne z dzieciństwa i szkodliwe w dalszym życiu metody radzenia sobie z nimi; teoria poznawczo-behawioralna wskazuje na nieefektywne przekonania i zachowania wyuczone na podstawie wcześniejszych doświadczeń; podobnie jak w podejściu humanistycznym, gdzie uznaje się za nią, powtarzaną od czasów dzieciństwa rezygnację z samorozwoju.
Jak widać – nurty psychoterapii skupiają się, w większości, na wydarzeniach nawet z odległej przeszłości. Utarte mechanizmy ciężko zmienić od razu, dlatego psychoterapia może trwać nawet kilka lat.

Wyżej wymienione formy pomocy są podejmowane w różnych sytuacjach. Jeżeli nie wiesz jaka forma pomocy czy wsparcia będzie odpowiednia dla Ciebie, najlepiej udać się do psychologa.
Psycholog poinformuje Cię i zaproponuje innych specjalistów, jeżeli problem będzie wybiegał poza jego kompetencje.

 

Bibliografia:

1. Sęk, H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. (s. 182) Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
2. Czabała, J. (2017). Poradnictwo psychologiczne a psychoterapia. Roczniki Psychologiczne/Annals of Psychology, [dostęp 14 lipca 2022]. Dostępny w Internecie: https://www.kul.pl/files/1479/193/roczniki_psychologiczne_20163_art._pl._j._czabala.pdf
3. Podrażka, M. (2018). Interwencja kryzysowa. [dostęp 14 lipca 2022]. Dostępny w Internecie:
https://www.gov.pl/web/rodzina/interwencja-kryzysowa