Historia Małego Księcia jest jednym z najpiękniejszych arcydzieł literatury. Nie tylko ze względu na piękno i prostotę opisanej historii czy bogactwo prawd życiowych nieustannie odkrywanych przez głównego bohatera, ale przede wszystkim ze względu na sposób budowania więzi pomiędzy bohaterem a czytelnikiem. Nie znam nikogo, kto nie chciałby poznać osobiście Małego Księcia. Ale tylko o nielicznych mogę powiedzieć, że spotkali go naprawdę. Sądzicie, że to niemożliwe? Wcale nie, wystarczy tylko zamknąć oczy i otworzyć serce. Dobrze widzi się tylko sercem.

 

Tylko sercem można zobaczyć jak wiele miłości, tęsknoty i nadziei skrywają w sobie dzieci, które z różnych powodów musiały opuścić swoje rodziny. Dzieci te, niczym Mały Książę podróżują po nieznanym świecie dorosłych, pragnąc jedynie poznać przyjaciela. Często takim przyjacielem staje się rodzic zastępczy, a jego dom okazuje się być oazą na środku pustyni. Nie jest to przyjaźń tak prosta i oczywista jak poznanie kolegi w szkole. Zazwyczaj wiąże się ona z długim procesem „oswajania”, poznawania siebie, budowania zaufania i poczucia odpowiedzialności za siebie nawzajem. Jest to tym trudniejsze im bardziej dziecko jest przekonane, że „człowiek naraża się na łzy, gdy raz pozwoli się oswoić”. Ale im bardziej jest trudno, tym bardziej warto. Nie ma chyba nic piękniejszego niż nauczyć dziecko, że można żyć inaczej, lepiej, mądrzej.

 

Czy każdy może zostać rodzicem zastępczym? Z prawnego punktu widzenia rodzinę zastępczą tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej. Osoby takie powinny m.in. dawać rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej, być zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia oraz opinią wystawioną przez psychologa, nie mogą być karane lub pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona,
a także muszą zapewnić odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb.

 

Zapewne wiele jest osób i małżeństw spełniających ustawowe warunki do stworzenia rodziny zastępczej. Nie oznacza to jednak, że każdy powinien. Często bowiem nawet bardzo doświadczeni rodzice stając się rodziną zastępczą spotykają się z trudnościami, których zupełnie się nie spodziewali. Trzeba mieć świadomość, że dziecko przyjęte do rodziny zastępczej nie jest czystą kartą, którą możemy w dowolny sposób wypełnić. Dziecko to ma już zapisaną swoją – niełatwą – historię życia, z którą wiążą się określone sposoby reagowania. Zadaniem rodziny zastępczej jest kompensowanie braków i zaniedbań wyniesionych przez dziecko z domu rodzinnego, kształtowanie właściwych postaw, wpajanie ogólnie akceptowanego systemu wartości.

 

Niekiedy opiekę nad dzieckiem w rodzinie zastępczej można porównać do opieki Małego Księcia nad Różą. Róża przybyła do Małego Księcia niespodziewanie, nie wiadomo skąd, zajęła całą jego uwagę i domagała się specjalnego traktowania ze względu na swoją wyjątkowość. Mimo cierpliwej i troskliwej opieki Róży zdarzało się kłamać i nieustannie stawiała Księciu nowe wymagania. Podobnie i dzieci w rodzinach zastępczych uważają, że nie ma nikogo, kto przeżyłby to, co one, w związku z tym należy im się specjalne traktowanie, testują rodziców, sprawdzają granice i za zasłoną oschłości lub niechęci ukrywają potrzebę bliskości i zainteresowania. Jak stwierdził Mały Książę: „Nie trzeba nigdy słuchać róż. Trzeba na nie patrzeć i rozkoszować się ich zapachem”, to znaczy należy dostrzegać dobro i potencjał dzieci i na tym budować relacje z nimi.

 

Podejmując decyzję o stworzeniu rodziny zastępczej należy mieć na uwadze, że jest to czasowa forma opieki nad dzieckiem. Opieka jest sprawowana tylko do momentu, aż możliwy będzie powrót dziecka do rodziny biologicznej. Warto tutaj zauważyć, że rodzice biologiczni dziecka (o ile Sąd nie postanowi inaczej) mają prawo do utrzymywania z nim kontaktów. Dla rodziców zastępczych oznacza to zobowiązanie do podtrzymywania i właściwego pielęgnowania relacji dziecka z rodziną biologiczną. W sytuacji, gdy nie jest możliwy powrót dziecka do rodziny naturalnej podejmowane są kroki zmierzające do przysposobienia dziecka, a w przypadku braku możliwości przysposobienia – zapewnienia dziecku opieki i wychowania w środowisku zastępczym (w długoterminowej pieczy zastępczej). W związku z tym osoby chcące stworzyć rodzinę zastępczą powinny zadać sobie pytanie, czy będą potrafiły poradzić sobie z powrotem dziecka do rodziców biologicznych oraz czy byłyby w stanie zapewnić dziecku dom nawet wtedy, gdy nie będzie ono mogło wrócić do swoich rodziców.

 


W obliczu tylu wyzwań, jakie pojawiają się przed rodzinami zastępczymi nasuwa się dylemat: czy warto? Zdecydowanie tak! Korzyści, jakie płyną z przyjęcia dziecka do rodziny są ogromne. Świadomość wpływu na ludzkie życie i jego zmiany na lepsze nie może równać się z niczym innym. To najlepszy sposób by - słowami Jana Pawła II - przeżyć zwyczajne życie w sposób nadzwyczajny. To zupełnie naturalne, że pojawią się trudności i niepowodzenia, ale od nas zależy, czy stawimy im czoła aktywnie poszukując rozwiązań, czy też zrezygnowani pozwolimy, by problem pogłębiał się.

 

Każda rodzina zastępcza może liczyć na wsparcie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, którym w powiecie ropczycko-sędziszowskim jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach. Rodziny zastępcze otoczone są opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, którego nadrzędnym zadaniem jest wspieranie i udzielanie pomocy, mogą również liczyć na wsparcie psychologiczne i prawne świadczone w PCPR.
Także szkolni pedagogowie oraz pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej gotowi są do współpracy zarówno z dziećmi, jak i z rodzicami zastępczymi.

 

Zachęcamy również do utworzenia grupy wsparcia dla rodzin zastępczych w celu zapewnienia pomocy osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą. Dużo łatwiej poradzić sobie z problemem, wiedząc, że inni byli lub są w podobnej sytuacji, dlatego też kontakt z innymi rodzinami zastępczymi i przedyskutowanie z nimi swoich problemów mógłby korzystnie wpłynąć na zrozumienie i rozwiązanie wielu dylematów, z którymi borykają się rodzice zastępczy.

 

Rola rodzica zastępczego to wielka odpowiedzialność, ale też wielki zaszczyt. Niewielu jest bowiem ludzi na tyle odważnych i odpowiedzialnych by podjąć trud wychowania i opieki nad dzieckiem pozbawionym troski ze strony rodziców biologicznych. W powiecie ropczycko-sędziszowskim funkcjonują rodziny zastępcze, jednak rodzin tych jest  zdecydowanie zbyt mało w stosunku do potrzeb. Dlatego jeśli ktoś ma odpowiednie możliwości i wymagane predyspozycje do podjęcia się roli rodzica zastępczego nie powinien zwlekać.

 

W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących tworzenia i funkcjonowania rodzin zastępczych należy zgłosić się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach – organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, mieszczącego się w budynku Starostwa Powiatowego w Ropczycach przy ul. Konopnickiej 5, parter, pokój 121,
w godzinach od 7:30 do 15:30.

 

 

Zapraszamy!
Angelika Radoń
Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej